Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ούτε οικονομολόγος ούτε κοινωνιολόγος για να διαπιστώσει ότι δύο πράγματα πρέπει να αλλάξουν στη χώρα μας και μάλιστα δραστικά, αν θέλουμε να φρενάρουμε την πτωτική πορεία και σταδιακά να αναστρέψουμε την κατάσταση προς την σταθερή ανάπτυξη και την πραγματική ευημερία. Θα πρέπει να γίνουν

1) κάποιες κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και

2) κάποιες οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Η κοινωνική και η οικονομική κατάσταση μιας χώρας αλληλοσυνδέονται και αλληλεξαρτώνται. Όταν ο κοινωνικός ιστός και οι υποδομές του λειτουργούν σωστά και αρμονικά, (κυβέρνηση, νομοθεσία, δικαιοσύνη, ασφάλεια, παιδεία, υγεία, συγκοινωνίες, οργανισμοί, πολίτες κ.λπ.),  τότε η οικονομία αναπτύσσεται. Κι όταν η οικονομία αναπτύσσεται υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα να επενδυθούν περισσότερα στην βελτίωση της κοινωνικής υποδομής και να ενδυναμωθεί ο κοινωνικός ιστός.

 Αλλά αν θέταμε το ερώτημα “η κότα ή τ’ αβγό” σ’ αυτήν την περίπτωση, η απάντηση είναι σίγουρα “η κοινωνία” – και πιο συγκεκριμένα ο παράγοντας άνθρωπος έρχεται πρώτα. Από εκεί ξεκινά όλο το παιχνίδι. Όλα ξεκινούν από τον παράγοντα άνθρωπο.

Ο άνθρωπος, οι πολίτες μιας χώρας, κάτω από κανονικές συνθήκες, θα μπορούσαν ακόμα και να αρχίσουν από το μηδέν και λίγο-λίγο να φτιάξουν τα πάντα: να βελτιώσουν την κοινωνική υποδομή και να δημιουργήσουν γερή οικονομία και να κάνουν ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς.

Απ΄ την άλλη, δώσε όσα χρήματα θέλεις σε μια κοινωνία που είναι διεφθαρμένη, μπερδεμένη, που ο ένας κοιτάζει να βγάλει το μάτι του άλλου ή πώς να ρίξει τον άλλο και όπου κανείς δεν αισθάνεται ασφαλής… σ’ αυτήν την αρρωστημένη κοινωνία, όσα χρήματα κι αν επενδύσεις για να την βελτιώσεις, θα πάνε χαμένα. Και αναπόφευκτα μια τέτοια κοινωνία θα βυθιστεί και οικονομικά.

 Και το μεγαλύτερο λάθος εκείνων που προσπαθούν να επιλύσουν το πρόβλημα (όχι μόνο στην Ελλάδα – σχεδόν παντού), είναι ότι προσπαθούν να το επιλύσουν ρίχνοντας το μεγαλύτερο βάρος στην οικονομία κι όχι στην κοινωνία. Προσπαθούν να βελτιώσουν την οικονομία ενώ η αιτία βρίσκεται στην κοινωνική υποδομή και συγκεκριμένα στους ανθρώπους που την αποτελούν και την καθορίζουν.

Και σαν να μην φτάνει αυτό, προσπαθούν να αναδιαρθρώσουν την οικονομία με συμβουλές και κατευθύνσεις από τοκογλύφους τραπεζίτες και τεχνοκράτες που εξυπηρετούν ό,τι συμφέροντα μπορεί να φανταστεί κανείς αλλά όχι αυτά της Ελλάδας και του Έλληνα πολίτη.

 Από την άλλη, κάποιοι ισχυρίζονται ότι αν ανέβουν στην εξουσία, θα δώσουν σε όλους ό,τι ζητάνε και θα προστατεύσουν όλων τα κεκτημένα δικαιώματα, θα ανεβάσουν τους φόρους σ’ εκείνους που τα έχουν καταφέρει να βγάλουν χρήματα και στους επιχειρηματίες, θα πουν στην Ευρώπη “σκάσε, εγώ μιλάω τώρα”…  κι έτσι θα ζήσουμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα.

 Οι προτάσεις αυτές, δεν στέκουν. Και απ’ ό,τι ακούω βάσει δημοσκοπήσεων, το ένστικτο και ο κοινός νους του Έλληνα του λέει ότι ούτε οι μεν ούτε οι δε έχουν πραγματικό και αποτελεσματικό πρόγραμμα. Μιλάμε για το 80% των Ελλήνων.

Οι παρατάξεις αυτές που διεκδικούν ψήφους και υποστήριξη, κάνουν προγράμματα για τον χειρισμό των προβλημάτων της οικονομίας και δίνουν όλο το βάρος στην οικονομία και στο χρέος. Ωστόσο, εκεί που θα έπρεπε να πέσει το περισσότερο βάρος είναι στην κοινωνική υποδομή και τον κοινωνικό ιστό πάνω στον οποίο θα μπορέσει να αναπτυχθεί η οικονομία. Και παράλληλα να δοθεί έμφαση στην υποστήριξη και ενδυνάμωση του πολίτη και των παραγωγικών οικονομικών μονάδων.

Η σειρά είναι: Πρώτα κοινωνική βελτίωση και μετά Οικονομική Ανάπτυξη. Πρώτα έρχεται ο παράγοντας άνθρωπος. Για να φρενάρουμε αυτήν την πτωτική πορεία και να αρχίσουμε να θέτουμε τα θεμέλια για ανάκαμψη, θα πρέπει πρώτα να στρέψουμε την προσοχή μας στην κοινωνία και μ’ αυτόν τον τρόπο σιγά-σιγά να αρχίσουμε να μεταρρυθμίζουμε και την οικονομία.

Είναι η εργατικότητα, το κέφι, η ευστροφία, η ευρηματικότητα, η καινοτομία, η πρωτοβουλία, το φιλότιμο, η τιμιότητα, η παραγωγή και πάνω απ’ όλα το πνεύμα του Έλληνα που θα εξυγιάνουν την οικονομία και όχι οι φόροι και τα χαράτσια. Σ’ αυτά πρέπει να επενδύσουμε και να δουλέψουμε πρώτα!

Πρέπει να πάρουμε μια απόφαση, ο καθένας ξεχωριστά. Είτε ξυπνάμε αυτές τις αρετές μέσα μας (αν τις έχουμε θάψει με το πέρασμα του χρόνου) και τις επαναφέρουμε στη ζωή μας για να ξαναφτιάξουμε μια ζωή και μια Ελλάδα όπως την έχουμε οραματιστεί ως λαός εδώ και χιλιάδες χρόνια: μια χώρα που εμπνέει σ’ όλον τον κόσμο τη φιλία, την ειρήνη, το πνεύμα και τον πολιτισμό, ή τ’ αφήνουμε (να πάει στο …) στην τύχη, παίρνουμε όλοι το δρόμο μας και κοιτάζει ο καθένας πώς να τα βγάλει πέρα στη ζωή του.

Πιστεύω ότι όλο και περισσότεροι Έλληνες έχουν αρχίσει να παίρνουν την πρώτη απόφαση κι ότι σιγά-σιγά αρχίζουμε και ξαναβρίσκουμε τον εαυτό μας.

Πριν 3 μήνες, ζήτησα από 3 εταιρείες συμβούλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα, να κάνουν μια έρευνα σε επαγγελματίες και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων. Μία από τις ερωτήσεις ήταν, “Τι πιστεύεις ότι πρέπει να αλλάξει στην Ελλάδα για να ανακάμψει η οικονομία;” Σχεδόν 70%, απάντησαν ότι “πρέπει να αλλάξουμε εμείς” ή “πρέπει να αλλάξουμε εμείς νοοτροπία“.

 Σε συζητήσεις που έχω συχνά, βλέπω ότι παρ’ όλο που το εθνικό μας χόμπι συνεχίζει να είναι “το κατηγορώ” για όλους τους άλλους, έχοντας πλέον δει ότι αυτό το σπορ δεν αποδίδει και πολύ, όλο και περισσότεροι προσθέτουν σχόλια του τύπου “αλλά κι εμείς πρέπει να βάλουμε μυαλό”, “πρέπει να διορθωθούμε“, “πρέπει να κόψουμε τις κακές συνήθειες” κ.λπ.

Πιστεύω ότι αρχίσαμε να συνερχόμαστε από τον λήθαργο στον οποίο μας έριξαν τα ωραία λόγια και οι υποσχέσεις του κάθε πολιτικάντη. Αρχίσαμε να συνερχόμαστε από το σοκ που βιώσαμε όταν συνειδητοποιήσαμε ότι πέσαμε στις   οικονομικές παγίδες που μας έστησαν κι αρχίσαμε να αντιμετωπίζουμε την πραγματικότητα της κατάστασης.  Και μιας και δεν είμαστε λαός χαμηλού δείκτη νοημοσύνης, αρχίζουν όλο και περισσότεροι να αντιλαμβάνονται ότι η λύση δεν θα έρθει από την κυβέρνηση (την όποια κυβέρνηση) ή από τον θείο απ’ το Αμέρικα που ισχυρίζεται ότι έχει στην κωλότσεπη όσα χρειαζόμαστε για να ξεχρεώσουμε. 

Αρχίσαμε να συνειδητοποιούμε ότι η λύση ξεκινά από την πρωτοβουλία, κοινωνική ευθύνη και σωστή αντιμετώπιση στο επίπεδο του πολίτη. Όπως λέει και ο Joseph De Maistre και επανέλαβαν τόσοι πολλοί με διαφορετικά λόγια: “Κάθε χώρα έχει την κυβέρνηση που της αξίζει.”

Αν το εξετάσετε, θα δείτε ότι οι κυβερνήσεις είναι ο καθρέπτης των λαών τους.

 Με δυο λόγια:

Θα πρέπει πρώτα ο καθένας μας ως πολίτης και στη συνέχεια οι πολιτικοί ηγέτες και λήπτες αποφάσεων, να δώσουμε προσοχή και να δράσουμε αποτελεσματικά για να μεταρρυθμίσουμε: πρώτα τον κοινωνικό μας ιστό και αμέσως μετά αν όχι παράλληλα την οικονομία μας.  Συγκεκριμένα:

 1) Θα πρέπει να αλλάξουμε την νοοτροπία μας σε ορισμένα πράγματα, να κόψουμε ορισμένες κακές συνήθειες που αποκτήσαμε ως λαός, (που δεν ήταν ανέκαθεν ελληνικές συνήθειες κι ας έχουμε μάθει να λέμε “έτσι είναι ο Έλληνας”). Επίσης να αναδιοργανώσουμε και να ενδυναμώσουμε κάποιες πτυχές του κοινωνικού μας ιστού. Δεν θα είναι εύκολο αλλά έχουμε καταφέρει και πιο δύσκολα ως λαός στην ιστορία μας.

 2) Θα πρέπει να ακολουθήσουμε τους θεμελιώδεις νόμους της οικονομίας και όχι τους -ισμούς, τις θεωρίες και τις υποδείξεις ανθρώπων που εξυπηρετούν άλλα συμφέροντα. Θα πρέπει να το πάρουμε απόφαση ότι εκείνα τα κεκτημένα δικαιώματα που ευνοούν και συμφέρουν μια μερίδα της Ελληνικής κοινωνίας αλλά τελικά οδηγούν σε οικονομικό αδιέξοδο και αδικούν τους υπόλοιπους πολίτες και την Ελλάδα στο σύνολό της θα πρέπει να καταργηθούν. Αν αυτό δεν γίνει κατανοητό, αυτό που διακυβεύεται είναι το μέλλον και η κυριαρχία της χώρας και η οικονομία μας να περάσει σε ξένα χέρια.

Σε επόμενα άρθρα μου, θα μιλήσω πιο αναλυτικά για τα βήματα που μπορούμε να κάνουμε, ο καθένας μας, αλλά και βήματα που μπορούμε να προτείνουμε σε λήπτες αποφάσεων για την βελτίωση της κοινωνικής υποδομής και την οικονομική ανάπτυξη.

Θα χαρώ να ακούσω σχόλιά σας στο κάτω μέρος της σελίδας.